Hội chứng tiền kinh nguyệt theo thuật ngữ y khoa là Premenstrual Syndrome (PMS). Bao gồm những triệu chứng sau: tính khí thay đổi, căng đau vú, chướng bụng, thèm ăn, mệt mỏi, dễ cáu gắt, trầm cảm, đau khớp, buồn nôn, nhức đầu mệt mỏi khó tập trung. Các triệu chứng thường phổ biến nhất ở các phụ nữ từ 20-40 tuổi và có xu hướng trở thành những dấu hiệu báo trước kinh kỳ. Những thay đổi về sinh lý và tính khí có thể nặng hay nhẹ hơn tùy mỗi vòng kinh.
Các triệu chứng của hội chứng tiền kinh nguyệt là những triệu chứng khó chịu không mong đợi trong mỗi chu kỳ kinh nguyệt. Trong đó đến khoảng 30-40% ở mức độ nặng làm ảnh hưởng đến công việc và cuộc sống thường ngày.
Các triệu chứng thường biến mất khi bắt đầu ra máu kinh, nhưng có 7% phụ nữ bị PMS có ảnh hưởng nặng đến tính khí và tâm thần, gọi là Rối loạn tâm thần tiền kinh nguyệt (PMDD).
- Nguyên nhân
Hiện người ta chưa biết chính xác nguyên nhân gây PMS.Một số giả thuyết được đặt ra về các yếu tố góp phần gây nên các triệu chứng này.
Sự thay đổi của chu kỳ hormone có lẽ là một nguyên nhân quan trọng, bởi vì các triệu chứng của PMS thay đổi có tính chu kỳ theo những chu kỳ hormone và cũng biến mất khi có thai hay mãn kinh.
Những thay đổi hóa học trong não bộ cũng có liên quan.Đầu mối cho giả thuyết này là những khám phá về serotonin, một hóa chất trung gian dẫn truyền thần kinh đóng vai trò chủ chốt trong các tình trạng tính khí, tâm thần, nhất là trầm cảm.
Các chất thuộc nhóm chống trầm cảm gọi là Nhóm ức chế tái hấp thu serotonin chọn lọc (SSRIs)có thể làm thuyên giảm các triệu chứng của PMS, có lẽ là do tác động của chúng lên Serotonin.
Stress cũng có thể làm cho hội chứng PMS nặng thêm, nhưng stress đơn thuần không phải là nguyên nhân thực sự của PMS.
Một số triệu chứng của PMS có liên quan với thiếu hụt vitamin và khoáng chất, ăn quá nhiều muối có thể gây ứ trệ dịch, uống nhiều rượu hay các thức uống có caffein cũng có thể làm rối loạn và thay đổi tính khí,…đó là những yếu tố góp phần làm PMS nặng thêm.
- Điều trị
Các bác sĩ có thể kê đơn cho bạn một hoặc vài loại thuốc giúp làm thuyên giảm các triệu chứng của PMS.
- Tự chăm sóc
Bạn có thể kiểm soát hoặc làm thuyên giảm các triệu chứng của PMS bằng cách thực hiện tốt một số thay đổi trong chế độ ăn uống và tập luyện trong cuộc sống hàng ngày. Các bước thực hiện gồm:
- Thay đổi chế độ ăn uống
Ăn ít hơn mỗi bữa và tăng số bữa ăn trong ngày, nếu có thể, để giảm sự chướng bụng và cảm giác đầy hơi.
Hạn chế muối và các thức ăn mặn để giảm tình trạng ứ trệ dịch, tăng cân
Chọn các loại thực phẩm có nhiều hợp chất carbohydrate, như trái cây, rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt,… và các thực phẩm giàu calcium. Nếu bạn không hợp khẩu vị các loại bơ sữa và các sản phẩm từ sữa hoặc không đảm bảo đầy đủ chế độ ăn nhiều calcium, bạn có thể dùng viên calcium uống. Nên dùng viên đa sinh tố và khoáng chất mỗi ngày.
Tránh dùng các chất kích thích như cà phê, rượu.
Tập thể dục đều đặn mỗi ngày: đi bộ nhanh, bơi lội, đạp xe hoặc tập aerobic khoảng 20-30 phút ít nhất 3-5 lần mỗi tuần rất hữu ích, giúp tăng cường thể lực, tạo cảm giác sảng khoái, giảm stress, chống mệt mỏi và trầm cảm cũng như nhiều bệnh lý khác.
- Giảm stress: ngủ đủ giấc, tập cách làm thư giãn cơ hoặc tập hít thở sâu, giúp giảm nhức đầu, lo âu, mệt mỏi và ngủ rũ.
- Các thuốc bổ sung và thay thế như Calcium, magnesium, vitaminC, hoặc các phương thuốc thảo dược